22–28 Nisan 2024 Haftası Teknoloji Bülteni

Elon Musk’ın Tesla’sı sadece araba üreten bir firma olmaktan çıkmaya aday durumda. Akıllı arabalarının yanında aynı zamanda Optimus ismini verdikleri ve insanlara günlük işlerinde yardımcı olması amacıyla geliştirilen robotları da mevcut. Uzun zamandır arge aşamasında olan robot, gelişimini tamamlamak üzere ki gelecek yıl satışa çıkması planlanıyormuş.

İnsanoğlu kendi ayağına doğru sıkmaya devam ediyor ve robotların yükseliş dönemi başlıyor. Bunun gibi haberlerin anlamını yitireceği günlere doğru emin adımlarla gidiyoruz.

Hayırlısı olsun.

Amerika’da belirli zamanlarda alevlenen büyük bir TikTok endişesi var. Bu endişenin kaynağı, TikTok’un sahibi olan Çin merkezli ByteDance şirketine dayanıyor. Buradaki ‘Çin’ kelimesi, Amerika için veri gizliliği ve ulusal güvenlikle bağdaşmayacak bir ülke adıdır. Gençlerin olumsuz etkilenmesi gibi bahaneleri de var ama bu, işin sadece kılıfı. Amerika, TikTok üzerinden toplanan kullanıcı verilerinin Çin hükümeti tarafından erişilebilir olma olasılığından dolayı asıl endişe duyuyor. Bu yangını söndürmek için geçen hafta ABD Senatosu, TikTok’un hoşuna gitmeyecek bir karar aldı. Biden’da çarşamba günü bu karar izladı. Karara göre, TikTok eğer kendilerinin (ABD’nin) uygun gördüğü biri veya birilerine satılmazsa, Amerika sınırları dahilinde yasaklanacak.

Yıllardır Çin’de uygulanan sosyal medya yasakları sonrasında Çin tarafının bir şey söyleyebilecek durumda olup olmadığı belirsiz. Amerika tarafında da devletin sosyal mecralara ne kadar erişebildiği muamma. Ortada Snowden gibi bir örnek varken, Amerika’nın ne kadar güvenilir olduğu da meçhul.

Edward Snowden vakası, 2013 yılında, Amerikalı eski Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) çalışanı Edward Snowden’ın, NSA ve diğer uluslararası istihbarat topluluklarının geniş çaplı küresel gözetim ve veri toplama faaliyetlerini ifşa etmesiyle ortaya çıkmıştır. Snowden, gizli belgeleri basına sızdırarak, ABD hükümetinin, telefon kayıtları ve internet kullanımı gibi yollarla milyonlarca insanın özel bilgilerini topladığını göstermiştir. Bu olay, halk arasında büyük bir gizlilik ve gözetim tartışması başlatmış ve birçok ülkede gözetim politikalarını gözden geçirme çağrılarına neden olmuştur. Snowden, ABD’de casusluk suçlamaları nedeniyle halen Rusya’da sürgünde yaşamaktadır.

Bazı firmalar, alışılagelmiş cep telefonu formunu değiştirmek için adeta yemin etmişçesine farklı cihazlar üretme çabasında. Rabbit R1 adlı cihaz da bu yeniliklerden biri. Şu an itibariyle bir cep telefonunun tüm gereksinimlerini karşılamaktan uzak olsa da, cep telefonlarının eksik bıraktığı yapay zeka entegrasyonunu yaşama dahil etme konusunda iddialı. Rabbit R1, bilgi arama, seyahat planlama, alışveriş yapma, kişiselleştirilmiş görevleri yerine getirme, görsel ve sesli iletişim gibi kullanıcıların dijital ihtiyaçlarını yönetmek için bir dizi karmaşık işlemi gerçekleştirebiliyor. Ne kadar başarılı olacağını zaman gösterecek.

Microsoft’un yapay zeka alanında gündem yaratan bir araştırma çalışması oldu. VASA-1 adını verdikleri araç sayesinde, hareketsiz bir fotoğrafı videoya dönüştürmekle kalmıyor, aynı zamanda ses özelliği de ekliyor. Videoyu oluştururken, sadece önden çekilmiş bir vesikalık tarzı fotoğraf yeterli oluyor. DeepFake olarak adlandırılan bu teknolojinin zirvesini temsil eden VASA-1, herkese açık bir proje olmamakla birlikte, kötüye kullanımı düşünüldüğünde insana çok korkutucu gelebiliyor.

DeepFake, yapay zeka kullanılarak gerçekçi görüntü, video veya ses kayıtları oluşturan bir teknolojidir. Bu teknoloji, insanların yüzlerini veya seslerini değiştirerek, gerçekte olmayan eylemleri veya söylemleri gerçekmiş gibi gösterebilir.

Firmalar, çeşitli zamanlarda akıllı gözlük projeleri deniyorlar. Google Glass ile başlayan bu trend, farklı firmaların denemeleriyle zaman zaman gündeme geliyor.

Google Glass, fotoğraf çekme, video kaydetme, mesaj gönderme, navigasyon talimatları alma ve internet üzerinde bilgi arama gibi işlevleri gerçekleştirebiliyordu. Google, bu akıllı gözlük projesine büyük umutlar bağlamıştı ancak proje pek rağbet görmedi ve firma 2015 yılında projeyi sonlandırdı. Ray-Ban ise akıllı gözlük işine giriş yaparak bildiğimiz Ray-Ban gözlüklerini akıllı hale getirdi. Fotoğraf ve video çekme özelliklerinin yanı sıra gözlüğe mikrofon ve hoparlör de eklenmiş. Bu özellikler, şu anki teknoloji durumuna göre gözlüğü standart bir akıllı gözlük yapmaktan öteye taşımıyor. Fakat asıl farklılık, Meta AI entegrasyonu ile geliyor. Meta AI ile entegre edilmiş gözlükler, görüntüleri işleme kabiliyetine sahip olacak ve kullanıcılarla sohbet edebilecek düzeye gelebilecek. Ray-Ban gözlük formunu sevdiğimden midir bilinmez ama ben sanırım cihazı sevdim. Hele ki yapay zeka entegrasyonu ile daha çekici geliyor gibi.

Elmas üzerine yüklenen anlamı hiçbir zaman anlamamış olmama rağmen, anlam yükleyenler sayesinde dünyanın en pahalı taşlarından biri olma ünvanını elinde korumaya devam ediyor. Elmasın doğal oluşumu için milyarlarca yıl geçmesi gerekiyor ama buz oluşum süreci bilim insanları sayesinde laboratuvarda 155 dakikaya indirilmiş. Elmas firmalarının sentetik şekilde üretilen bu elmaslar hakkındaki düşüncelerini bilmiyorum. Ama ben yüksek paralar biçilen hiçbir materyalin taraftarı değilim, o yüzden bu tür girişimlerin büyük destekçisiyim.

Bu hafta “Fallout” dizisine başladım. İnsanoğlunun nasıl delirdiğini ve nükleer silahların ne derece yok edici olabileceğini anlatarak başlayan dizi, bu sefer kitaptan değil oyundan alıntı. Yaşanan nükleer felaket sonrasında insanların yaşamının nasıl şekillendiğini anlatırken, ortada dolaşan mutant yaratıklarla karşılaşıp gelişmiş teknoloji ve retro-fütüristik unsurlara maruz kalıyorsunuz. Patlama sonrasında teknoloji, nükleer unsurlar seviyesinde gelişmesine rağmen, çok basit teknolojik yenilikler eksik kalıyor. Yani internet, cep telefonu vb. yok ama nükleer enerji ile çalışan uçan kostümler görebiliyoruz. Oyun kültürüm olmadığından dolayı oyununu oynamış değilim ama diziyi sevdim açıkçası.

Google, 1998 yılında Larry Page ve Sergey Brin tarafından kuruldu ve zamanla internetin büyük abisi haline geldi. Bu dönüşümün en büyük nedeni, şirketin sadece bir arama motoru olarak kalmayıp çeşitli alanlara yayılması oldu muhakkak. YouTube ve Google Maps bünyesinde barınmasaydı bu denli gelişebilir miydi bilinmez ama bildiğimiz yegane gerçek, Google’ın tarihinin en büyük değeri olan 2 trilyon dolara ulaştığı. Yani 65.016.000.000.000,01 TL. Gerçekten büyük para muhabbetlerine girmek istemiyorum ama parayı bulmak isteyen devletlerin adım atacakları yegane sektörün teknoloji olduğunu çok iyi biliyorum.